L-glutamine (2-amino-4-carbamoylbutaanzuur) is het meest voorkomende niet-essentiële aminozuur in het menselijk lichaam. De lichaamseigen synthese is het grootst in spieren, lever, vetweefsel en hersenen. Onder bepaalde omstandigheden (in herstelperiodes, bij grote fysieke inspanning) kan de glutaminesynthese onvoldoende zijn om in de behoefte te voorzien. Vandaar dat glutamine wordt geschaard onder de semi-essentiële of conditioneel essentiële aminozuren.
Glutamine speelt een belangrijke rol in de aminozuur-, koolhydraat- en vetstofwisseling. Als energiebron voor sneldelende cellen zoals immuuncellen en darmepitheel is glutamine belangrijk voor het immuunsysteem en een goede opbouw en regeneratie van de darmwand. Ook is glutamine van belang voor de darmbarrièrefunctie: glutamine ondersteunt de vorming van zogeheten tight junctions (zonula occludens), specifieke eiwitten die darmepitheelcellen bij elkaar houden en ervoor zorgen dat deeltjes uit het maagdarmkanaal niet ongecontroleerd langs het darmslijmvlies het lichaam in kunnen komen. Glutamine wordt daarom vaak ingezet om lekkende darm (verhoogde darmpermeabiliteit) tegen te gaan.
Glutamine is betrokken bij de synthese van eiwitten, nucleïnezuren (DNA, RNA), neurotransmitters (waaronder GABA, gamma-aminoboterzuur), glycogeen en hormonen. Tevens is glutamine belangrijk voor het zuur/base-evenwicht (glutamine verhoogt de renale uitscheiding van zuren en verhoogt de bufferende capaciteit van bloedplasma), de spieropbouw en de ontgifting van ammoniak in de hersenen. Ook zijn er aanwijzingen dat glutaminesuppletie bijdraagt aan gewichtsdaling bij mensen met (sterk) overgewicht. Bij duursporters gaat glutamine immunosuppressie en een lekkende darm tegen. Glutaminesuppletie bij de maaltijd verbetert de glycemische controle bij mensen met diabetes type 2. Ook beschermt glutamine het maagslijmvlies en bevordert het aminozuur de genezing van een maagzweer.
Glutamine is (samen met de aminozuren cysteïne en glycine) bouwsteen voor de intracellulaire antioxidant glutathion. In stressvolle omstandigheden is meer glutamine nodig om de intracellulaire glutathionsynthese op peil te houden, zodat cellen voldoende beschermd blijven tegen oxidatieve stress.
Bronnen
Vlees, zuivel, eieren, soja, bonen, tarwe
Indicaties
- Wonden, brandwonden, trauma, preoperatief
- Ontsteking(sziekten), (ernstige) infecties, cachexie
- Lekkende darm(syndroom), endotoxemie
- Duursport
- Diabetes type 2
- Overgewicht, obesitas
- Inflammatoire darmziekten
- Maagzweer (bijvoorbeeld door stress, medicijnen of een helicobacterinfectie)
- Aids
- Sikkelcelziekte
- Kanker
Contra-indicaties
- Bipolaire stoornis
- Ernstige lever- en nieraandoeningen
- Overgevoeligheid voor glutamine (mogelijk bij overgevoeligheid voor monosodiumglutamaat/MSG)
Gebruiksadviezen
Algemene adviesdosering: 5-14 gram/dag tot een (tijdelijk) maximum van 0,3-0,5 gram/kg per dag tussen de maaltijden door (minimaal een half uur voor, of twee uur na een maaltijd) innemen met water of vruchtensap (niet met dranken die eiwitten bevatten zoals zuivel).
Interactie
- Glutamine verhoogt de selectiviteit en effectiviteit van cytostatica waaronder methotrexaat (synergie).
- Glutamine beschermt tegen bijwerkingen van cytostatica en bestraling: glutamine verlaagt onder meer cardiotoxiciteit door cyclofosfamide en doxorubicine, remt stomatitis en maagdarmklachten door chemotherapie of bestraling, beschermt tegen chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie, beschermt tegen slokdarmontsteking bij bestraling tegen longkanker, remt vincristine-geïnduceerde neuropathie.
- Glutamine vermindert bijwerkingen (zoals diarree) en verhoogt de effectiviteit van antiretrovirale medicijnen waaronder nelfinavir.
- Glutamine versterkt het anabole effect van groeihormoon.
- Glutamine kan de effectiviteit van antipsychotica verhogen.
- Verhoging van de darmpermeabiliteit door gebruik van NSAID’s wordt tegengegaan door glutamine.
Veiligheid
Glutaminesupplementen worden goed verdragen en veroorzaken geen noemenswaardige bijwerkingen. De OSL (observed safe level), de maximale dosering voor langdurig gebruik, bedraagt 14 gram per dag. Gebruik van glutamine in een dosis tot 50-60 gram per dag gedurende een beperkte periode is waarschijnlijk ook veilig.
Literatuur
1. L-glutamine. Altern Med Rev. 2001;6(4):406-10.
2. Kim M et al. Glutamine. World Rev Nutr Diet. 2013;105:90-6.
3. Laviano A et al. Glutamine supplementation favors weight loss in nondieting obese female patients. A pilot study. Eur J Clin Nutr. 2014;68(11):1264-6.
4. Mansour A et l. Effect of glutamine supplementation on cardiovascular risk factors in patients with type 2 diabetes. Nutrition. 2015;31(1):119-26.
5. Agostini F et al. Effect of physical activity on glutamine metabolism. Curr Opin Clin Nutr Metab Care. 2010;13(1):58-64.
6. Rao R et al. Role of glutamine in protection of intestinal epithelial tight junctions. J Epithel Biol Pharmacol. 2012;5(Suppl 1-M7):47-54.
7. Kim H. Glutamine as an immunonutrient. Yonsei Med J. 2011;52(6):892-7.
8. Amara S. Oral glutamine for the prevention of chemotherapy-induced peripheral neuropathy. Ann Pharmacother. 2008;42(10):1481-5.
9. Ligthart-Melis GC et al. Glutamine is an important precursor for de novo synthesis of arginine in humans. Am J Clin Nutr. 2008;87(5):1282-9.
Terug
